Graag dubbel!

Alweer enige tijd geleden kocht ik op een boekenmarkt: “Vande Druckerije” (Leiden, 1983). Het is een heruitgave van de oudst bekende Nederlandse tekst over het drukkersambacht, ingeleid en van een verklarende woordenlijst voorzien door de helaas vroeg overleden boekhistoricus Bert van Selm (1945-1991).

De vier euro die voor het kleine boekje, bijna vijftig bladzijden, werd gevraagd leek me niet veel geld, temeer omdat op de voorflap aan de binnenzijde in keurig handschrift stond: “Leiden, 7 februari 2000. Voor dhr. Tollenaere als aandenken aan de werkplaats van De Ammoniet. G. Post van der Molen”.
Geen idee wie de heer Tollenaere is (*), maar Gerard Post van der Molen is mij welbekend als margedrukker van De Ammoniet. Het was bij hem dat het boekje in 1983 werd gedrukt om 500 jaar boekdrukken in Leiden te herdenken en als eerbetoon aan Christoffel Plantijn (ca. 1520-1589) die zich 400 jaar daarvoor (1583) in Leiden vestigde.

Het colofon achterin vermeldt: “Vande Druckerije werd gedurende 1982 en begin 1983 door de Ammoniet met de hand gezet uit de Hollandse Mediaeval, gedrukt met een Victoria degelpers op Hahnemühle Ingres Büttenpapier en gebonden in Blackburn Record linnen. De oplage bedraagt 245 genummerde exemplaren. Dit is nummer: H.C.”. Leuk, dacht ik. Een ‘hors commerce’ exemplaartje van een beperkt gedrukt boekje. Maar toen ik de tekst op de achterflap las bleek dat een vergissing.

Inderdaad werd de oorspronkelijke uitgave met de hand gezet, gedrukt en gebonden in een beperkte oplage van 245 genummerde exemplaren. Deze was echter spoedig uitverkocht. Vervolgens werd door Drukkerij Corn. Paap BV een fotomechanische herdruk gemaakt in een oplage van 1250 exemplaren, waarvan 500 voor contribuanten van de Stichting Drukwerk in de Marge. Toen ook deze oplage was verdwenen volgde wederom een (gecorrigeerde) herdruk van 500 exemplaren. Kortom totaal 1750 fotomechanisch gedrukte (en niet gebonden) exemplaren en dit was er één van. Een blik op internet leerde me dat vermoedelijk al deze 1750 exemplaren ‘H.C.’ vermelden (gewoon meegefotografeerd en gedrukt), goed verkrijgbaar zijn en rond de vijf euro kosten. Niet bepaald uniek dus, mijn boekje, behalve dan de handgeschreven tekst.

Onlangs kwam ik in een boekhandel echter een origineel gebonden en genummerd (189) exemplaar tegen. Deze blijken met hun 11 cm. bij 17 cm. iets groter te zijn dan de fotomechanische herdruk (10,5 cm. x 16,3 cm.). De letters zijn wat lichter zowel letterlijk als figuurlijk en het papier is van een betere kwaliteit. Nieuwsgierig zocht ik naar de prijs. Vijftien euro? Volgens mij een vergissing en voor die prijs heb ik het graag dubbel!

(*) F. de Tollenaere (1912-2009), redacteur WNT.