Amsterdam zwart-wit

In februari 2008 kocht ik (via Marktplaats) voor de prijs van een fles wijn een fraai fotoboek (40 cm. x 20 cm.) in rood linnen met goud gestempelde band. Pas toen ik het in Amsterdam Oost afhaalde zag ik hoe groot het was. Een dergelijk uitzonderlijk formaat was ik nog niet eerder tegengekomen. De foto van de voorkant spreekt voor zich:


'Souvenir d'Amsterdam' bevat 12 genummerde zwart-wit foto’s op dik karton, in rode kaders, van een onbekende fotograaf. Het zijn kiekjes van: Palais de la Reine (Stadhuis op de Dam), Pont sur l’Amstel et le Palais de l’Industrie (De Hooge Sluis gezien naar het in 1929 afgebrande Paleis voor Volksvlijt), Le Musee (Het Rijksmuseum), Place du Dam avec la Bourse (Beursplein met Beurs van Berlage), Canal, dit Heerengracht (De Herengracht), Bureaux des Postes (Het oude hoofdpostkantoor, nu Shopping Center Magna Plaza), Canal, dit Oude Schans (De Oude Schans met Montelbaanstoren), Canal, dit Achterburgwal (Achterburgwal), Canal, dit Groenburgwal (Groenburgwal), Vue sur l’Amstel (De nieuwe Amstelbrug richting Ceintuurbaan), Canal, dit Kolk, (Oudezijds Voorburgwal richting Oudezijds Kolk) Le Port (De haven, nu het Oosterdok).

Geen spectaculaire foto’s of bijzondere gezichtshoeken die veel verschillen met de kiekjes die ik ken uit mijn leporello albums. Wel stuk voor stuk sfeerbeelden van een totaal ander Amsterdam. Stiller vooral. Zelfs de foto’s met mensen, karren en elektrische trams erop stralen een onnatuurlijke rust uit.



De beelden geven mij vooral een ‘goede oude tijd' gevoel. Komt dat omdat ik deze thans drukke en onoverzichtelijke plaatsen goed ken? Of is het omdat het zwart-wit foto’s zijn en het straatbeeld nog zo puur is, zonder al die schreeuwerige kleurige en veelvormige reclamebakken die nu de gevels ontsieren.

Vermoedelijk werd dit album als cadeau kant en klaar gekocht (NB. ook het Rijksmuseum beschikt over een exemplaar!). De datum (28 nov. 1911) werd nog apart op de voorkant gezet in een ander lettertype. Interessant is een los toegevoegde foto, duidelijk van een andere fotograaf, eveneens met rood kader. Het is een afbeelding van het pand Stadhouderskade 40 (hoek P.C. Hooftstraat), gebouwd in 1883. De foto werd genomen vanaf de huidige Stadhouderskade.
Hoe groot is het contrast met toen. De straat, nu een drukke verkeersbarrière, is totaal verlaten. Is het soms in de vroege ochtend? Links rijst het gebouw van het Rijksmuseum (geopend in 1885) op uit de ochtendnevel.


Rechts in de deuropening van het pand staan twee dames (dienstbodes?) nieuwsgierig te kijken. In 1911 woonde daar de juristenfamilie mr. R. van de Werk, mr. W.M. van de Werk en mr. A. van de Werk. Tegenwoordig is in dit rijksmonument de gerenommeerde kunsthandel Douwes Fine Art gevestigd. Diezelfde firma waarover ik schreef in mijn blog ‘Leporello’s’, die in 1890 in de Warmoesstraat 73 zat en daar mijn ‘Costumes de la Hollande’ aan de Franse toerist Aug.(ust) Fuchs verkocht als souvenir voor zijn neef.

Je vraagt je toch af welke speciale gelegenheid er op 28 november 1911 in Amsterdam plaats had. Het moet iets te maken hebben gehad met het pand Stadhouderskade 40 of haar toenmalige bewoners, anders zou die losse foto niet in het album zijn gestopt. Misschien een bezoek van een (Franse) collega advocaat, familie of vriend?
Het zal wel een eeuwige vraag blijven…