vrijdag 17 februari 2023

Het jaar geboekt, januari 2023

In de rubriek 'Het jaar geboekt' (zie tabblad bovenaan) houd ik bij wat ik gedurende het lopende jaar per maand bij elkaar verzamel. Na afloop van de maand verplaats ik de lijst met aanwinsten naar de startpagina c.q. homepage en geef ik 'de cijfers'. In de rubriek blijven de voorgaande maand(en) als hyperlink aanwezig. Raadpleeg dus regelmatig de nieuwe rubriek om te zien of er aanwinsten zijn bijgekomen (of wacht op het maandoverzicht).

Januari 2023; de cijfers...

Totaal aantal objecten: 15.

Gekocht: 11.
Gekregen: 4.

Totaal uitgegeven: € 363,85 euro (incl. verzendkosten).
Gedeeld door 11 is gemiddeld: € 33,08 euro per object.

Via Boekwinkeltjes: 3 (9, 10, 14).
Via kringloopwinkel: 1 (11).
Via boekenmarkt: 2 (6, 7).
Via (online) antiquariaat: 3 (5, 12, 13).
Via boekhandel: 1 (15).
Via Catawiki: 1 (8).

Modern: 1 (15).
Marge & klein bibliofiel drukwerk: 6 (1, 2, 3, 4, 5, 12).
Old & rare: 8 (6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14).

Januari 2023: de aanwinsten...

1. P. Kemp: "Kat van het niets" (Den Haag, 2023). Evenals de voorgaande twee jaren ontving ik een bibliofiele kerstgroet van 'Iemand', c.q. boekenvriend en 'blogredacteur' Reinder Storm. De oplage bestaat uit 25 exemplaren. Perkamentus ontving nr. 15.


2. W. Heijting: "Schreeuwt er een reiger. Tien vogelhaiku's" (Zevenhven, 2023). Nieuwjaarsgeschenk van boekenvriend en mede bibiofiel genootschapslid W. Heijting.


3. I. Montijn: "Een jongen met een hond. Schets uit het leven van een Leids student 1945-1950" (Leiden, 2023). Speciaal gedrukt voor vrienden en relaties van het Leidse antiquariaat Klikspaan. Oplage 250 stuks, ik ontving nr. 239.


4. G. Kouwenaar: "Ik heb nooit" (uit: "Gedichten 1948-1978" (Amsterdam 1982)). Koppermaandaguitgave van Drukkerij/Uitgeverij De Buitenkant. Oplage: 750 exemplaren niet in de handel).


5. S. Jansen: "Kunstlullenkalender 1993" (z.p. [Amsterdam], 1992). Het colofon vermeldt: "Deel 1 uit de serie Hoogtijd. Ontwerp, fotografie en productie Seth Jansen. Oplage 150 exemplaren" (mijn exemplaar no. 116). Ongebruikt (inmiddels uniek?) exemplaar met geel (hilarisch) toelichtingsvel en blauw buikbandje. Gekocht voor € 35,- euro bij boekhandel Scheltema in Amsterdam. Over deze uitgave, zijn uitgever/vormgever en de serie 'Hoogtijd' schreef ik in: "Bij Scheltema Amsterdam, op de 4de verdieping...".  

6. Satirisch oblong pamflet in sierpapieren omslag met een uitnodiging voor de uitvaartdiensten van de "Ouderwetse Nederlandsche Patriot" (z.p., 1782). Hiervan is slechts één ander exemplaar bekend in de Koninklijke Bibliotheek (pflt 20267). De anonieme schrijver gaat helemaal los en zijn verwensingen en vervloekingen zijn vindingrijk en komisch tegelijk. Verschillende bekende namen uit de boekenwereld passeren al dan niet verminkt (maar herkenbaar voor de lezers van toen) de revue. Gekocht bij antiquariaat De Uilenspiegel op de Spui Boekenmarkt in Amsterdam voor € 10,- euro.


7. Kort bericht, wegens twee belangryke fondsen" (z.p. [Amsterdam], z.j. [1800]). Gratis uitgegeven strooibiljet, dubbelzijdig bedrukt (192 mm. breed x 254 mm. hoog) verkrijgbaar bij "de Erve Stichters, in de Warmoesstraat, schuin over de Wyde kerksteeg, en ten huize van Hendrik Koopman, op de Eglantiersgraft Z.Z. tusschen de Prinsegraft en eerste Dwarstraat, in No 202". Vermoedelijk uniek exemplaar m.b.t. de oprichting van een huwelijks-sociëteit onder de zinspreuk: "Het is niet goed dat de mensch alleen zy", en een sociëteit voor Kraamvrouwen met als zinspreuk: "Zyt vruchtbaar en vermenigvuldigt". Waarschijnlijk zijn beide sociëteiten nooit van de grond gekomen want behalve een krantenaankondigingen in juni 1801 - dat dit gratis uitgegeven kort bericht verkrijgbaar was - is er geen spoor van terug te vinden. Gekocht bij antiquariaat De Salamander op de Spui boekenmarkt in Amsterdam voor € 10,- euro.


8. S. Doekes (samenstelling/bewerking): "Gedichten van Petrus Scriverius, benevens een uytvoerige beschryving van het leeven des dichters..." (Amsteldam, 1738). Dit is een mooie aanvulling op de verschillende boeken die ik hier heb staan van de 17de eeuwse geschiedkundige en antiquarius Petrus Scriverius (1576-1660). Deze postuum verschenen uitgave bevat zijn dichtwerk, een levensbeschrijving en drie afbeeldingen van hem (naast het titelvignet met Scriverius aan zijn schrijftafel in zijn bibliotheek een uitslaande portretgravure van Jan van de Velde II, naar een portret van Frans Hals, en een portretgravure van Jacob Houbraken naar een tekening van Cornelis Visscher). Gekocht via Catawiki voor € 172,20 euro (inclusief veiling- en verzendkosten).


9. P, Scheltema: "Oud en nieuw uit de Vaderlandsche Geschiedenis en Letterkunde" (Amsterdam, 1844/1847). Diverse historische opstellen van 'Piet Perkament', Amsterdams eerste stadsarchivaris. Twee delen, gebonden in een zwarte halfleren band (twee titelplaten plus register(s); VIII en 239 blz. resp. XX en 256 blz.).
Gekocht via Boekwinkeltjes voor € 40,- euro (incl. verzendkosten).


10. B.H. van Breemen: "I-Dicht IJ-Rijm en eenige andere rijmen" (Amsterdam, z.p. [1880]). Gekocht via Boekwinkeltjes voor € 9,15 euro (incl. verzendkosten). Eén van mijn best gelezen blogs schreef ik in 2017 onder de titel: "Antiquarische taalspelletjes". Daarin noemde ik - naast het bekende "A-saga, E-legende, O-sprook" (Amsterdam, 1879) - verschillende andere zeldzame uitgaven met lipogrammen. Dit is daar één van.


11. Anthonia Margaretha (pseud. van A.M. Lindeboom-de Jong (1875-1947)): "Vormen en manieren. De eischen der Wellevendheid toegelicht voor onze Christelijke Kringen" (Kampen, 1922). Etiquette-boekje in nieuwstaat gekocht bij mijn kringloop voor € 5,- euro.


12. Th. Kaefer (nawoord): "Kack dichten. Een coprofiele selectie uit het werk van H. Bruno & J. Jonker & M.G. Tengnagel & P. de Neyn" (Amsterdam, 1995). De titel van het nawoord door ene dr. Thor Kaefer SJ luidt: "De Peristaltiek in de Poëzie". Mooie aanvulling op mijn verzameling scatologische uitgaven. Gekocht bij antiquariaat Kok in Amsterdam voor € 4,- euro.


13. "Amsterdam in 55 afbeeldingen" (Haarlem, 1883). Schaarse uitgave in originele roodlinnen stempelband met een fraaie serie sfeervolle houtgravures van 19de eeuws Amsterdam. Destijds verschenen (in het Nederlands/Frans) ter gelegenheid van de Amsterdamse wereldtentoonstelling, speciaal voor (buitenlandse) toeristen. Gekocht in Amsterdam bij antiquariaat Brinkman voor € 40,- euro.


14. Lord Monroe (A. Splingard): "Clarisse of het leven eener blanke slavin in de negentiende eeuw" (Amsterdam, z.j. [ca. 1887]).
Vroege, derde druk, in originele papieren omslag uitgegeven door de roemruchte Amsterdamse boekverkoper A. van Klaveren. Antiquarisch onvindbare (tendenz)roman vertaald uit het Frans ("La Clarisse du XIXe siècle, ou la Traite des blanches, roman français, par lord Monroe", Londres 1882). Gekocht via Boekwinkeltjes voor € 23,50 euro. Voor meer informatie lees: "Blanke slavinnen; een bibliografie" (nr. 9).


15. G. Verhoeven: "Ik zoek geluk in druk te vinden. Verhalen van een boekenjutter" (Zutphen, 2023). Twaalf verhaaltjes over bijzondere boekenvondsten door boekhistoricus Garrelt Verhoeven. In het voorwoord nadrukkelijk aandacht voor de overleden boekhandelaar van het Waterlooplein Jos Albers (1952-2021) die ook in diverse artikelen op dit blog figureerde (zie bijvoorbeeld hier en hier). Te koop voor € 15,- euro in de boekhandel maar ook bij Laila, de dochter van Jos Albers op het Waterlooplein, waar ik mijn exemplaar kocht en liet signeren: "Op het Waterlooplein v. Leila 27/1/2023").

vrijdag 3 februari 2023

2022 geboekt. Een jaar in feiten en cijfers


Dit is alweer het vijfde jaaroverzicht op mijn blog. Begin 2022 kwam er eindelijk langzaam maar zeker een einde aan alle corona-maatregelen die zo'n belemmerende werking hadden op het dagelijks leven, waaronder mijn bibliofiele activiteiten. In plaats daarvan begon de oorlog in de Oekraïne met als gevolg een economische (energie)crisis en torenhoge inflatie. Privé echter ging het mij - zeker financieel - nog nooit zo goed als afgelopen jaar. Mede door een erg laag vast gas/elektra-contract (dat tot maart 2026 loopt!) en de enorme loonstijging in mijn beroepsgroep dankzij een schreeuwend tekort aan nieuwe medewerkers/collega's had ik nergens last van.

Dat laatste is ook terug te zien in mijn maandelijkse uitgavenpatroon. Het overzicht per maand ziet er als volgt uit.
1. Januari: uitgegeven € 271,11 euro voor 7 objecten is € 38,73 euro per object (3 gekregen).
2. Februari: uitgegeven € 259,50 euro voor 7 objecten is € 37,07 euro per object (4 gekregen).
3. Maart: uitgegeven € 153,60 euro voor 35 objecten is € 4,51 euro per object (1 gekregen).
4. April: uitgegeven € 29,-  euro voor 4 objecten is € 7,25 euro per object (5 gekregen).
5. Mei: uitgegeven € 563,62 euro voor 17 objecten is € 33,15 euro per object.
6. Juni: uitgegeven € 268,29 euro voor 12 objecten is € 22,36 euro per object.
7. Juli: uitgegeven € 313,44 euro voor 7 objecten is € 44,78 euro per object (1 gekregen).
8. Augustus: uitgegeven € 119,90 euro voor 7 objecten is € 17,13 euro per object.
9. September: uitgegeven € 215,04 euro voor 9 objecten is € 23,89 euro per object (1 gekregen).
10. Oktober: uitgegeven € 525,70 euro voor 12 objecten is € 43,81 euro per object.
11. November: uitgegeven € 464,90 euro voor 10 objecten is € 46,49 euro per object (1 gekregen).
12. December: uitgegeven € 131,10 euro voor 6 objecten is € 21,85 euro per object (1 gekregen).


Totaal uitgegeven: € 3315,20 euro (2021: € 3031,76 euro) voor 133 objecten (2021: 104) is
24,93 euro per object (2021: € 29,15 euro). 17 objecten kreeg ik (2021: 37). In mei gaf ik het meeste geld uit, in april het minst. Kijk je echter naar het totaalbedrag versus het aantal objecten dan was de maand maart het goedkoopst.
Het meeste geld voor één boek (zie hier, aanwinst 1) betaalde ik voor C. Tacitus: "Jaarboeken en Historien, ook zyn Germanië, en 't leeven van J. Agricola" (Amsterdam, 1684).

Mijn boekbinder/-restaurator Hans Pieterse zag ik het afgelopen jaar een paar maal. Hij nam de rug van enkele delen van Bilderdijk's: "Geschiedenis des Vaderlands" (Amsterdam, 1832-1853) onder handen, wat mij € 242,- euro kostte (zie hier, aanwinst 10).
Daarnaast maakte Hans een fraaie overslag-doos voor de bijzondere elfdelige serie voorbeelddrukwerk "(Enz.)>" (z.p. (Amsterdam)/z.j.) van de Haarlemse uitgeverij Joh. Enschedé voor € 152,60 euro (zie hier, aanwinst 5). Investeringen die ik vermoedelijk nooit zal terugverdienen mocht ik ooit gaan verkopen maar ik ben nou eenmaal geen handelaar maar bibliofiel verzamelaar. 

Wat mijn uitgaven betreft was 2022 dus een absoluut topjaar want alles bij elkaar (boeken, restauratiekosten alsmede de kosten voor een aantal antieke objecten (een cliché en vier brandspuit-penningen) die straks nog ter sprake komen gaf ik ruim € 4000,- euro uit.


Zoals gebruikelijk hield ik ook het aantal nieuwe aanwinsten per bron bij. Waar vond Perkamentus zijn aanwinsten in 2022? Het totaallijstje (met tussen haakjes de cijfers van 2021) ziet er als volgt uit:

Boekwinkeltjes: 40 (31).
kringloopwinkel: 25 (24).
- boekhandel: 3 (2).
- drukker/uitgever: 4 (3).
- boekenmarkt: 7 (10).
- (online) antiquariaat: 25 (12).
Marktplaats: 10 (6).
- Museumwinkel: 17 (0).
- Burgersdijk & Niermans veiling: 1 (0).
- Bubb Kuyper veiling: 1 (0).


U ziet dat ik (nog steeds) vrij veel online vind en koop. De opmerkelijke stijging van aankopen uit een 'Museumwinkel' komt grotendeels door de verschillende uitgaven (waaronder de eerdergenoemde elfdelige serie: "(Enz.)>" (z.p. (Amsterdam)/z.j.)) die ik kocht in het Noordhollands archief in Haarlem, waar het Nederlands Genootschap van Bibliofielen (NGB) zijn jaarvergadering hield.

Vervolgens kijken we naar de verdeling in categorieën met tussen haakjes de cijfers van 2021.

- Modern: 58 (62).
- Marge & klein bibliofiel drukwerk: 14 (24).
- Old & rare: 77 (55).

Zoals elk jaar bestaat een groot deel van het 'marge & bibliofiel drukwerk' uit privé geproduceerde (nieuwjaars)uitgaven voor vrienden en koppermaandagdrukwerk voor relaties dat mij gratis wordt toegestuurd. De grote stijging in 'old & rare' is grotendeels te danken aan de aanschaf van een convoluut met 22 midden negentiende eeuwse anti-katholieke traktaatjes (zie hier, aanwinst 6).

Voor het eerst sinds ik blog heb ik ook boeken weggedaan, min of meer gedwongen door een toenemend ruimtegebrek. Ik schreef erover in: "Zeven dozen, honderdveertig boeken". Antiquariaten, opkopers en kringloopwinkels bleken geen interesse te hebben om ze gratis af te halen en dus besloot ik om ze te schenken aan de Vereniging Historisch Amstelveen (VHA), die met de verkoop de verenigingskas zal spekken. Toen de dozen uiteindelijk - enkele maanden later - door de VHA werden afgehaald zaten er zo'n tweehonderd boeken in. 


Het afgelopen jaar schreef ik ook een twee blogs over historische objecten die ik op Marktplaats vond en waarvan de aanschafkosten niet zijn terug te vinden in het maandoverzicht.
Het gaat om een blog over de vondst van een bijzonder (lijn)cliché waarvoor ik € 40,- euro betaalde. In: "Cliché voor de Klare Waarheid" schreef ik over dit thans geheel vergeten gilde en koppelde ik het cliché aan een zeldzame jubileumbrochure in mijn collectie.
Een ander blog verscheen naar aanleiding van het plotseling opduiken op Marktplaats van een aantal bijzondere achttiende eeuwse brandspuit-penningen uit mijn omgeving die ik (omdat ze de lokale geschiedenis raken) niet kon laten lopen. In: "Brandspuit-penningen van de Overtoom, Nieuwer- en Ouder-Amstel", beschreef ik uitvoerig wat er bekend is uit literatuur en archieven over deze penningen en gaf ik een overzicht van vrijwel alle thans bekende exemplaren in diverse (meest openbare) collecties. Voor vier brandspuit-penningen (Amsterdam, de Overtoom, Nieuwer- en Ouder-Amstel) betaalde ik in totaal € 350,70 euro.
Er was - zeker bij numismaten en brandweerliefhebbers - veel belangstelling voor dit stuk, maar volgens mijn statistieken was mijn populairste, meest gelezen blog in 2022: "De portretten bij de sententie van Hugo de Groot".


En hiermee zijn we aan het einde gekomen van dit jaaroverzicht. Ik besluit - zoals gebruikelijk - met een speciaal woord van dank aan 'mijn blogredacteur' Reinder Storm, conservator cartografie, geografie en reizen bij de Bijzondere Collecties van de UvA, thans Allard Pierson. Hij leest de tekst vaak nog vóór dat deze online staat en zijn 'spijkertjes' c.q. verbeteringen, opmerkingen en suggesties werden (en worden) altijd in dank aanvaard en maken mijn blog uiteindelijk kwalitatief beter!