Fictie koop en lees ik sowieso vrijwel niet. Ik ben ook geen ‘would be recensent’ die boekbeoordelingen schrijft of leesadviezen geeft. Bij mij dus geen plusjes, duimpjes of sterretjes (vijf voor een uitstekend boek!).
Een doodenkele keer schenk ik aandacht aan een moderne uitgave en dat heeft dan een goede reden, zoals hier, waar het niet om de inhoud maar om de vormgeving gaat.
Maar nu is er dan een nieuwe biografie verschenen over Frederik Muller, geschreven door Chris Schriks: “Frederik Muller. Baanbreker in de wereld van het boek (1817-1881)” (Zutphen, 2016).
Al toen ik de aankondiging las van de Walburg Pers vroeg ik mij af of het boek van Chris Schriks veel meer zou bieden dan wat er al bekend is over deze zwaargewicht uit de boekhistorie.
In de loop der tijd is er namelijk al vrij veel geschreven over Frederik Muller, zijn omgeving en de boek- en antiquariaatshandel. Niet alleen in de vorm van artikelen die al dan niet behoren tot een grotere publicatie, zoals het hoofdstuk (3) dat P. Buijnsters aan hem wijdt in: “Geschiedenis van het Nederlandse Antiquariaat” (Nijmegen, 2007), maar ook in de vorm van een handvol los verschenen uitgaven.
Als ik in mijn eigen bibliotheek kijk dan is daar natuurlijk allereerst het boekje van zijn tijdgenoot en vakbroeder A.C. Kruseman (1818-1894): “Frederik Muller 1817-1881. In memoriam. Voor vrienden overgedrukt uit de Levensberichten der afgestorven Leden van de Maatschappij der Nederl. Letterkunde”, (Haarlem, 1881).
Een antiquarische uitgave die ik destijds in een bijzondere band liet zetten want als rasbibliofiel en antiquarius heb ik Frederik Muller heel hoog zitten.
De – chronologisch – tweede uitgave is een brochure tot stand gekomen in opdracht van de Frederik Muller Academie (Amsterdam, 1977). Het bevat – naast een korte inleiding van Kees Fens (1929-2008) - fragmenten uit het eerdergenoemde levensbericht van Kruseman, bijeengebracht door M. Bertina. Kortom, geen nieuws.
De eerste geïllustreerde korte biografische schets verscheen in 1994.
Een klein boekje van zesenveertig bladzijden geschreven door Marja Keyser (1944), destijds bibliothecaris van de Bibliotheek van de Koninklijke Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels (de bibliotheek waarvan Frederik Muller ‘founding father’ was).
De titel luidt: “Frederik Muller en de oude boekhandel (of hoe maakt een antiquaar tijd om te genieten.)”, (Amsterdam, 1994). In mijn recensie-exemplaar zit nog het originele getypte aanbiedingsbriefje van antiquaar Frank Rutten want het verscheen destijds ter gelegenheid van het veertigjarig jubileum van antiquariaat Brinkman.
De meest volledige uitgave over Frederik Muller is en blijft echter de uitgave die verscheen onder de titel: “Frederik Muller 1817 – 1881. Leven en werken”, (Zutphen 1996).
Een fraai geïllustreerd boek (nr. 2 in de nieuwe reeks bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse Boekhandel) door diverse auteurs uit de wereld van het (oude) boek, waaronder eerdergenoemde Chris Schriks en Marja Keyser.
Deze uitgave verscheen naar aanleiding van het 150-jarig bestaan van de Bibliotheek van de Koninklijke Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels.
Het jubileum van deze bibliotheek van ‘de vereniging met de lange naam’ werd destijds ook gevierd met een tentoonstelling in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, samengesteld door Marja Keyser. Daarbij verscheen een kleine catalogus getiteld: “Frederik Muller 1817 – 1881. Pionier in het boekenvak” (Amsterdam, 1996).
Daarnaast staan hier uiteraard verschillende werken uitgegeven door Frederik Muller zelf zoals zijn ‘Nederlandse historieplaten’ (reprint door N. Israel in 1970) en ‘Beschrijvende catalogus van 7000 Portretten’ (reprint door Davaco Publishers in 1972).
Kort en goed; ik vond niet veel nieuws in de (helaas niet geïllustreerde) biografie van Chris Schriks. De eerste hoofdstukken lezen redelijk vlot maar met de laatste vier had ik erg veel moeite. Daarin gaat het over Muller’s positie en rol (naast die van vele andere boekhandelaren) in de destijds oeverloze discussie over nadruk, kopijrecht, illegale vertalingen, wetgeving enz.
Stof die Chris Schriks volledig beheerst en vermoedelijk zeer interesseert (hij schreef een dikke pil over het kopijrecht van de 16de tot 19de eeuw), maar mij kon het allemaal niet bijzonder boeien.
Overigens is zijn slotpleidooi mij recht uit het hart gegrepen. Het zou inderdaad fantastisch zijn en zeer terecht als Frederik Muller eindelijk zou worden geëerd met een borstbeeld in de hal van Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam (BC/UVA).
De nieuwe biografie van Chris Schriks kost vijfentwintig euro. Ik kreeg ‘m tijdens de presentatie (gesigneerd) in BC/UVA op woensdagmiddag 15 juni jl. cadeau van een goede vriendin.
Toch mijn eerlijke mening en advies?
Koop het antiquarisch goed verkrijgbare en zeer lezenswaardige boek: “Frederik Muller 1817 – 1881. Leven en werken”, (Zutphen 1996).
Kost u bovendien minder dan vijfentwintig euro…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten