zaterdag 1 januari 2011

Amsterdam in twintig gezigten

 

Amsterdam in 20 gezigten” staat er op de voorkant van dit leporello album.
Het is mijn oudste (en zeldzaamste) exemplaar en dateert uit de periode 1860-1870. Het zijn geen foto’s maar zwart/wit lithografieën op karton met fraai gekleurde ornamentale kaders.

De afbeeldingen, in opmerkelijk frisse staat, tonen ons: ‘Felix Merites’, ‘Stationsgebouw der Rhijn Spoorweg’ (later Weesperpoort station), ‘Rijks-Museum’ (in het ‘Trippenhuis’ tot 1885), ‘Mozes en Aäron Kerk’ (met de ongedempte Leprozengracht op de voorgrond, na 1882 het Waterlooplein),
Beurs’ (van Zocher, afgebroken in 1903 om plaats te maken voor de Bijenkorf), ‘Munt met ’t Hôtel’ (Hotel de la Monnaie werd in 1877 afgebroken),
‘Stationsgebouw der Hollandsche Spoorweg’,
Paleis van Justitie’, ‘St. Anthonies Waag’, ‘Paleis’ (op de Dam), ‘Natura Artis Magistra’ (Het tussen 1850-1855 gebouwde Zoölogisch Museum),
‘Nieuwe Stads Herberg’ (afgebroken in 1876) , ‘Stads Schouwburg’ (toen nog grotendeels van hout, in 1874 verbouwd en in 1890 afgebrand, met de Leidsepoort die in 1862 werd afgebroken), ‘Lutherse Nieuwe Kerk’, ‘Schreijerstoren’, ‘Wester Kerk’, ‘Park’ (Vanaf 1897 het Wertheimpark), ‘Korenbeurs’ (op het Damrak, in 1884 afgebroken), ‘Standbeeld Rembrandt en Reguliersgracht’ (op de plaats waar het beeld tot 1876 stond, thans Thorbeckeplein) en de ‘Noorder Kerk’.

De titeltjes staan in twee verschillende lettertypen onder de afbeeldingen, mogelijk gaat het om twee aparte series. Er zijn in totaal vijf verschillende kaders gebruikt in diverse kleuren. Onder alle afbeeldingen staat: “Lithogr. & Autogr. Drukkerij v. Seijffardts boekhandel (Amst.)”.
De Duitser J.L.W. Seijffardt vestigde zich in 1849 als boekhandelaar in Amsterdam waar hij voornamelijk Duitstalig werk uitgaf en verkocht (naast kantoorbenodigdheden als pennen!). Vanaf 1852 had hij de beschikking over een eigen steendrukkerij waar duizenden topografische kaarten werden gedrukt, o.a. voor het onderwijs.
De (12) afbeeldingen met vetgedrukte titels vermelden als vervaardiger H. Dilcher. Heinrich Dilcher (Dilger) werd geboren in het Duitse Kassel rond 1824 en overleed in Amsterdam op 29 juli 1885, waar hij vanaf 1853 werkzaam was en zijn bedrijf had. Hij maakte niet alleen lithografieën maar ook houtsneden, tekeningen en gravures.


Het Amsterdamse stadsarchief heeft in haar collectie los beeldmateriaal (beeldbank) een klein aantal van deze afbeeldingen.
Daaruit blijkt dat er ook plaatjes zijn met de kaders in een andere kleur en plaatjes met een geheel andere strak vormgegeven kader (van de lithograaf E. Myslewski), zoals dit voorbeeld met de Schreierstoren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten