Zeven dozen, honderdveertig boeken

Al geruime tijd liep Perkamentus met het plan om zijn huiskamerbibliotheek (niet te verwarren met de meer belangrijke studeerkamerbibliotheek) grondig uit te dunnen. Over het 'wieden' van mijn bibliotheek schreef ik al eens iets in 2009 in: "Geen plek!", maar sindsdien ontbrak de noodzaak door simpelweg meer boekenkasten aan te schaffen en de beschikbare ruimte anders in te delen. Lange tijd geeft dat lucht en ruimte maar uiteindelijk is het uitstel van executie en bereik je het punt dat er geen ontkomen meer aan is. De ruimte is op, de kasten barsten uit hun voegen, de planken buigen door en de boekenstapels groeiden tot aan het plafond. Wie regelmatig mijn Twittergekwaak leest zal het niet verbazen want de laatste tijd klaagde ik regelmatig over het toenemende ruimtegebrek en mijn alsmaar groeiende bibliotheek. Het werd de hoogste tijd voor een rigoureuze aanpak.

En zo trok ik er gisteren - op een zonnige wereldboekendag 2022 - met de fiets op uit om tien verhuisdozen te kopen bij mijn lokale Gamma. Niet meteen, maar op de terugweg, want eerst fietste ik naar de Amstelveense boekhandel Blankevoort om daar een exemplaar aan te schaffen van een net verschenen boekje waarover later meer.

Thuisgekomen begon ik na de lunch met 'de grote schoonmaak'. Na ongeveer anderhalf uur resulteerde dat in zeven dozen gevuld met honderdveertig boeken, waaronder zeven seriewerken. Heel veel daarvan verwierf ik lang geleden en stond hier dus al jaren in de kast te verstoffen. De Lekturama reeks: "Grote Mysteries" bijvoorbeeld kocht ik - deel voor deel - van mijn zakgeld, midden jaren zeventig van de vorige eeuw, toen ik nog op de middelbare school zat. En de bij antiquaar Nico Israel verschenen herdruk van het: "Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek" (tegenwoordig geheel online te raadplegen) verwierf ik de op veiling van de bibliotheek van Boudewijn Büch bij Bubb Kuyper. De set zat toen nog strak in zijn originele plastic verpakking en de veilingmedewerker die me hielp met dragen naar de auto vermoedde in mij een Büchaanbidder toen hij eerbiedig vroeg of ik ze ingepakt liet of toch zou gaan gebruiken... 
Het is overigens maar een druppel op de gloeiende plaat. Er is weliswaar wat meer ruimte in mijn huiskamerbibliotheek gekomen maar die kon grotendeels direct met boeken worden opgevuld die daar al op de rijen lagen of op de kasten stonden.

Waar gaan al die afgeschreven boeken naartoe? Ik heb nog geen flauw idee, vermoedelijk grotendeels naar de kringloop of iets dergelijks. Terwijl ik daarover (en bij gebrek aan een auto voor het transport) nadenk zullen er wellicht nog wel wat meer boeken in de openstaande dozen ploffen. Ik sluit zelfs een tweede grote selectieronde niet uit. Eén boekje ontsprong de dans (voorlopig) en geef ik door aan mijn blogredacteur Reinder Storm. 

Terug naar boekhandel Blankevoort waar ik een nieuw boekje kocht (en dat doe ik zelden...). Het gaat om: "Franse Tirannie. Het rampjaar 1672 op school" (Zwolle, 2022). Het is een hertaling van een zeventiende eeuws schoolboekje dat tot ver in de 18de eeuw werd herdrukt en waarvan ik een exemplaar bezit uit 1742 (zie mijn aanwinstenoverzicht van november 2021, nr. 10).
Het valt me op dat hertalingen van lang geleden uitgegeven boeken (voorzien van achtergrondinformatie over de auteur, de uitgave en receptiegeschiedenis) de laatste jaren populair zijn (en dan heb ik het dus niet over facsimile-uitgaven). Voorbeelden daarvan uit mijn bibliotheek zijn: "De Hollandsche Natie" van J.F. Helmers, "Batavia" van H. Junius, "De Ystroom" van J.A. van der Goes en dan nu de "Franse Tirannie" waarvan ik (u ziet ze hier gebroederlijk naast elkaar) ook de originele uitgaven bezit.

Naschrift

De dozen zijn begin september geschonken aan (en afgehaald door) de Vereniging Historisch Amstelveen (VHA), waarvan ik een van de oprichters ben (alsmede de eerste secretaris gedurende twee termijnen) om te verkopen en de verenigingskas te spekken.

Het jaar geboekt, maart 2022

In de rubriek 'Het jaar geboekt' (zie tabblad bovenaan) houd ik bij wat ik gedurende het lopende jaar per maand bij elkaar verzamel. Na afloop van de maand verplaats ik de lijst met aanwinsten naar de startpagina c.q. homepage en geef ik 'de cijfers'. In de rubriek blijven de voorgaande maand(en) als hyperlink aanwezig. Raadpleeg dus regelmatig de nieuwe rubriek om te zien of er aanwinsten zijn bijgekomen (of wacht op het maandoverzicht).

Maart 2022; de cijfers...

Totaal aantal objecten: 35.

Gekocht: 34.

Gekregen: 1.

Totaal uitgegeven: € 153,60 euro (incl. verzendkosten).

Gedeeld door 34 is gemiddeld: € 4,51 euro per object.

Via Boekwinkeltjes: 34 (2, 3, 4, 5.a. t/m 5.e., 6.a. t/m 6.y.).

Via (online) antiquariaat: 1 (7).

Modern: 1 (1).

Old & rare: 34 (2, 3, 4, 5.a., t/m 5.e., 6.a. t/m 6.y.,7.).

Maart 2022: de aanwinsten...

1. Th. van Leuveren, G. Verbraak (sam.): "Een monument voor de Doopsgezinden. De bibliotheek van Pieter Fontein (1708-1788)" (Amsterdam, 2021). Een geïllustreerde brochure die verscheen naar aanleiding van de wisseltentoonstelling 'Amsterdam creatieve stad 1600-1900' in het Allard Pierson (najaar 2021-voorjaar 2022). Gekregen via mijn 'blogredacteur' Reinder Storm.

2. G. Lamberts: "Lijst der onderscheidene verzamelingen welke sedert den jare 1826 zijn bijeen gebracht door Gerrit Lamberts" (z.p. [Amsterdam], 1836) en: "Lijst der autographen, geschrevene en gedrukte stukken, voorkomende in de onderscheidene verzameling van Gerrit Lamberts" (z.p. [Amsterdam], 1850). De laatste 'Niet in den handel'. Beide in een kartonnen met sierpapier beplakt bandje. Voorin: "de wel Ed, de Gijzelaar. Van den Verzamelaar". Gekocht via Boekwinkeltjes bij antiquariaat Moby Dick voor € 20,00 euro (incl. verzendkosten).

3. Overlijdensaankondiging voor Gerrit Lamberts, 'eerste opzigter van ’s Rijks Museum' (Amsterdam, 16-4-1850). Gekocht via Boekwinkeltjes bij antiquariaat Arine van der Steur voor € 33,10 euro (incl. verzendkosten).

4. W. Wynaendts Francken-Dyserinck en C. Buysse: "Voor de kar en aan de ketting" (Arnhem, 1926). Uitgave van de Geldersche Vereeniging voor Dierenbescherming "Niels Holgersson". Brochure tegen het houden van trek- en kettinghonden. Met o.a. Buysse's verhaal "Dukske" oorspronkelijk verschenen in de bundel: "Uit Vlaanderen" (1899).

Gesigneerd op de voorkant "Aan een hondenvriend. v(an).d(e).S(chrijver). Aug. 1926". Voor mijn collectie (anti)trekhonden brochures, waarover ik schreef in: "Cesar: een honds bestaan...". Gekocht via Boekwinkeltjes bij antiquariaat De Slegte in Antwerpen voor € 30,50 euro (incl. verzendkosten).

Van Twitter boekenvriend @Bibliofilie ontving ik een zeldzaam convoluut van 'Van Klaveren's Geïllustreerde Volksbibliotheek van het geslachtsleven' (Amsterdam z.j. [1903/1904]), die uit totaal 25 deeltjes bestond. Het gaat om vijf deeltjes uit de derde serie:
5.a. J. Jozan: "De ziekten van de mannelijke geslachtsorganen".
b. J. Justus: "Syphilis, ontstaan en behandeling".
c. (J.) Jozan: "De ziekten der vrouwelijke geslachtsorganen".
d. (J.) Jozan: "De menstruatie en de witte vloed".
e. P. Mantegazza en A. Weismann: "De overerving van geslachts- en andere ziekten".
Over van 'Van Klaveren's Geïllustreerde Volksbibliotheek van het geslachtsleven' schreef ik eerder a.d.v. een ander convoluut in mijn bibliotheek in: "Vijf 'vieze boekjes'".

Via Boekwinkeltjes kocht ik bij antiquariaat Boek & Glas voor € 50,- euro (incl. verzendkosten) een interessant convoluut met verschillende anti-katholieke uitgaven. Het bevat als eerste 22 traktaatjes (1ste serie), die zonder jaar en plaats tussen 1852 en 1854 verschenen bij de Amsterdamse boekhandelaar H. Höveker. Ze werden los verkocht voor 2 cent per stuk, enkele voor 4 cent. Het oorspronkelijke plan van Höveker was om er 100 uit te geven maar meer dan 22 zijn er niet verschenen. In 1854 werden ze gebundeld verkocht (voorzien van een titelblad en een inhoudsopgave): "De Bijbel en de leerstellingen der Roomsche Kerk" (Amsterdam, 1854).

De traktaatjes dragen de volgende titels:

6.a. "Is het Roomsche geloof het oudste, of het Protestantsche?".

b. "De Bijbel" (Dubbel nommer).

c. "De Bijbel en de overleveringen".

d. "De Paus".

e. "Het Vagevuur".

f. "Het Vagevuur" (Slot).

De Leer der Regtvaardigmaking:

g. "de Evangelische Leer over de Regtvaardigmaking" (I).

h. "de Evangelische Leer over de Regtvaardigmaking" (II).

i. "het Roomsche Sacrament der Boete, I (Oorbiecht)".

j. "het Roomsche Sacrament der Boete, II (Oorbiecht)".

k. "het Roomsche Sacrament der Boete, III (Voldoeningen)".

l. "de Leer der Aflaten".

m. "De Mis, Inleiding".

n. "De Mis in het licht van de Bijbel".

o. "De Mis in het licht der Geschiedenis".

p. "De Mis in het licht der Rede".

Het aanbidden der Heiligen:

q. "verboden in het Oude Testament".

r. "verboden in het Nieuwe Testament".

s. "De Vaste".

t. "De gedwongen gehuwde staat der Priesters".

u. "Waarom verbiedt de Pastoor u den Bijbel te lezen?".

v. "Waarom hebt gij de Roomsche Kerk verlaten?"

Het convoluut bevat verder de volgende drie uitgaven:

w. "Wonderdoeners en aflaatkramers in de 19de eeuw" (Amsterdam, 1845).

x. W.P. Tiddy: "Brief aan den bisschop van Dardanie, apostolisch vicaris van Breda in antwoord op deszelfs mandement tegen het verspreiden en lezen der Heilige Schriften" (Brussel/Breda, 1845).

y. J. van Hooydonk: "Mandement van den bisschop van Dardanie, apostolischen vicaris van Breda" (z.p./z.j.[1845]). Zeldzame overdruk uit de Evangelische Kerkbode van 21 november 1845. 

7. "Antwoord van een inwoner uit Zwart-Adelaarsland aan een Botterdorper" (Amsterdam, z.j. [1841]). Deze zeldzame uitgave (voor eigen rekening) verscheen in Amsterdam op hetzelfde adres als de brochure "Brief aan een inwoner van Vetweidenland, bij gelegenheid van het huwelijk van Willem Kaaskooper en Jetje Dondermond" (Amsterdam, z.j. [1841]) met de unieke spotprent op Willem I, die ik beschreef in: "Vissen achter het net, naar Willem en Jet". Gekocht bij antiquariaat Brinkman voor € 20,- euro.